چرا بنده دیگران؟
وَلاتَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَقَدْ جَعَلَکَاللَّهُ حُرّاً.1
بنده دیگران مباش، که خدا، تو را آزاد آفریده است.
خداوند، انسان را به صورت موجودی «آزاد»، و دارای شخصیت و عزت نفس آفریده است. و به او عقل و شعور و نیروی درک و دریافت، و قدرت اراده بخشیده است، تا اندیشه خود را به کار اندازد، از نیروی بدنی خود استفاده کند، و با قدرت فکر، و تن دادن به کار و تلاش، در کمال آزادی و سربلندی، زندگی شرافتمندانهای را دنبال کند. در آفرینش خدا، هیچ انسانی از دیگری برتر و با ارزشتر، یا کمتر و بیمقدارتر نیست. بنابراین، هیچ انسانی حق ندارد که دیگران را بنده خود سازد، و هیچ انسانی هم حق ندارد خود را به صورت بنده دیگران درآورد. زیرا بندگی، تنها در برابر خداوند متعال شایسته است، و جز خدا، هیچکس شایسته آن نیست که انسانی، در برابرش، خود ر ا دچار ذلّت و زبونی کند و مانند بنده ناتوان و بیمقداری ظاهر شود.
البته کسی که عزّتنفس داشته باشد، و ارزش انسانی خود را بشناسد، ؟ به آزادی گرانقیمتی که خداوند به او ارزانی داشته، احترام خواهد گذاشت. چنین فردی، همیشه به نیروی فکر و قدرت کار و تلاش خود متکی خواهد بود، به آنچه در یک زندگی شرافتمندانه نصیبش میشود قناعت خواهد کرد، و در نتیجه، همواره سربلند و آزاد خواهد زیست.
اما افراد ذلیل و بیشخصیّتی هم پیدا میشوند، که به خاطر مال دنیا، در برابر ثروتمندان یا صاحبان مقام و قدرت، به زانو میافتند،سرتعظیم فرود میآورند و به صورت بندهای ذلیل و بیارزش ظاهر میشوند، تا شاید از ثروت و مقام آن افراد بهرهای ببرند و بیش از حد لیاقت خود، مال و مقامی به دست آورند.
امام(ع)، اینگونه افراد را نکوهش میکند و به همه مسلمانان هشدار میدهد که: مبادا آزادی و ارزش انسانی خود را، که خداوند به شما ارزانی داشته است، پایمال کنید و به طمع مال و مقام، در برابر انسانی همچون خودتان، بندگی کنید، زیرا خداوند، همه انسانها را آزاد و یکسان آفریدهاست!2
1ـ نهجالبلاغه نامه 31.
2ـ پندهای کوتاه از نهجالبلاغه، ص 69.
آخرین نظرات