زبان مهمترین ابزار انسان برای ارتباط با هم نوعان خویش است .یک ملت برای ارتباط با دیگر اقوام باید زبان ان قوم و ملت را فراگیرد .
در زمان ما زبان انگلیسی و عربی مهم ترین و پرکاربرترین زبانهای دنیا برای انتشار دین اسلام به جهان می باشد زیرا زبان انگلیسی زبان مشترک همه کشورها و زبان بین المللی است و زبان عربی زبان اسلام است ،همچنین در دنیا اسلام را به زبان عربی می شناسند و قران که کتاب اسمانی دین اسلام است ،به زبان عربی است .
قشر عظیمی از مردم دنیا به زبان انگلیسی تسلط دارند و بسیاری از مردم دنیا به دو زبان انگلیسی و عربی صحبت میکنند .
متاسفانه باید بگوییم در حوزه های علمیه که محل انتشار علوم اسلام به سراسر دنیا می باشد ،به این مسئله کمتر ارزش داده میشود .در این مقاله بنده سعی میکنم ضرورت یادگیری زبانهای خارجه که مهمترین انها “عربی “و “انگلیسی “میباشد را از چند جهت مورد توجه قرار دهم .
1-ضرورت یادگیری زبانهای خارجه
در جهان امروز که ابزارهای ارتباط با دنیا ،فضای مجازی ،اینترنت ،و ماهواره ها می باشند ،فراگیری زبانهای خارجه امری ضروری است .همانطور که میبینیم دشمنان اسلام به خوبی از این ابزار استفاده کرده و ضربه خود را به پیکره اسلام و انقلاب وارد می اورند .اگر اگر به مکه مشرف شده ویا به کشورهای عربی سفر کرده باشید حتما دیدید که مبلغان فرقه وهابیت چگونه علاوه به زبان عربی به زبان انگلیسی و حتی به زبان فارسی نیز صحبت میکنند و هر ساله با چاپ هزاران جزوه و کتاب به زبان فارسی و توزیع ان بین حجاج اعتقادات انها را به تزلزل میکشانند .
طلاب حوزههای علمیه میباید با کسب علم و معرفت و تسلط بر زبانهای خارجی تلاش کنند وبه مهار اینگونه انحرافات بپردازند .
هر ساله در اعزام طلاب به مکه با این مسئله مواجه هستیم که طلاب ما به علت عدم تسلط به زبان عربی و انگلیسی قادر به مباحثه و گفتگو با مبلغین دیگر کشورهه نیستند .
2-حضور در مجامع مذهبی در دنیا
در کنگره های بین المللی و جلساتی که علمای کشورهای مختلف جمع میشوند و اقدام به بحث و گفتگو بر سر مسائل جهان اسلام میکنند ،مسلط بودن به زبان “عربی “و “انگلیسی “نقش خود را به خوبی نشان میدهد .
و این یک ضعف است که یک عالم در مجمع علمی بخواهد صحبت کند و نیاز به مترجم داشته باشد یا طلاب و اساتید حوزه زمانی که به کشورهای عربی و اروپایی جهت شرکت در سمینارها حاضر میشوند تسلط بر زبان انگلیسی نداشته و بخواهند فارسی صحبت کنند .
مترجمین به علت اشنا نبودن با اصطلاحات در ترجمه سخنرانیها ،تحریف کرده دچار اشتباه شده و بسیار اتفاق می افتد که منظور و هدف اصلی سخنران را بیان نمی کنند .
3-در جهان امروز بسیاری از کتب و مقالات مذهبی به زبان انگلیسی منتشر میشود .
امروزه بسیاری از کتب و مقالاتی که در دنیا منتشر میشود به خصوص در موضوعات تاریخی و اعتقادی به زبان فصیح عربی و انگلیسی نوشته میشود .اگر طلبه ای بخواهد مطالعات عمیق در باره اسلام داشته باشد ناچار است بر زبان عربی و انگلیسی تسلط داشته باشد .
4-توقعات مردم از یک مبلغ دینی
گاهی برا طلبه ها اتفاق می افتد که در مکانهای زیارتی با مسلمانان خارجی برخورد میکنیم که سوالی از طلبه دارند ولی طلبه با وجود داشتن اطلاعات مناسب ولی نمیتواند ان اموزه های دینی را به دیگر مسلمانان جهان انتقال دهد .
البته عده ای از بزرگان حوزه در گذشته با اموزش علومی چون زبان ،کامپیوتر ،و دیگر علوم عمومی در مدرسه های علمیه و حوزه ها مخالف بودند و به نظر انها حوزه محل تدریس اصول و عقاید و نحو و این جور مباحث است .ولی در حال حاضر با توجه به پیشرفت در ابزارهای اموزشی و ارتباط با دنیا و با توجه به فراگیر شدن دین اسلام نیاز به طلبه های مبلغ و مسلط به زبانهای خارجی کاملا احساس میشود ، پس میبایست نه تنها برای زبان عربی و انگلیسی بلکه مراکزی برای اموزش زبانهای خارجی دیگر مثل فرانسه و المانی و غیره تاسیس کرد .
به نظر من حوزه های علمیه در رابطه بااموزش زبانهای خارجی لازم است این اقدامات را در اولویت کار خود قرار دهند .
1-احیای زبان انگلیسی به عنوان زبان علمی ،فرهنگی در حوزه ها
2-تسلط کامل بر زبان اانگلیسی چه از لحاظ گفتاری ،نوشتاری و شنیداری
3-پرورش طلبه های مبلغ توانمند برای ارتباط با دنیا
4-با توجه به اینکه عصر حاضر ،عصر تحولات در ابعاد مختلف میباشد ،حوزه میباید به جذب اساتید برجسته در مقلطع بالای زبانشناسی پرداخته و مراکز اموزش زبانهای خارجه ،به خصوص زبان انگلیسی را با مدیریت و نظارت این اساتید دایر نماید .
طلبه های ما وقتی مسلط بر زبان خارجه باشند می توانند در برابر هر حرکت ضد اسلامی که در دنیا انجام می شود موضع گیری کرده و نسبت به شبهاتی که وارد میشود پاسخ مناسب دهند ،ولی زمانیکه زبان انگلیسی و زبان دیگر کشورها را نمیدانیم ناچار به سکوت در برابر شبهات و یا بی تفاوتی نسبت به انها هستیم .
خوشبختانه مردم ایران با داشتن چنین رهبر فرزانه و اگاه به علوم روز که خود ایشان به فراگیری علوم و زبانهای زنده و پر کاربرد دنیا علاقه نشان می دهند و هم ،طلبه ها ،دانشجویان و دانش اموزان را نیز به این امر تشویق میکنند ،بهره مند بوده و میتوانند از رهنمودهای ایشان در این زمینه استفاده کنند .
امام خمینی (رحمه الله علیه )نیز بارها در زمان حیات خویشفرمودند :
“امروز نیاز به اموزشزبانهای خارجه باید جزئ برنامه های تبلیغاتی مدارس باشد ،ایشان فرمودند :زبانهای زنده دنیا ،انهایی را که در دنیا از همه شایع تر است را باید یاد گرفت ،این باید یکی از چیزهایی باشد که در مدارس دینی ما که می خواهند تبلیغ بکنند ،محل احتیاج است .مثل دیروز نیست که ما صدامان از ایران بیرون نمیرفت ،امروز ما میتوانیم در ایران باشیم و به زبان دیگری همه جای دنیا را تبلیغ کنیم و در همه جا مبلغ باشیم “
حضرت امام این سخنان رادر 15 شهریور 1362در حسینه جماران در دیداری که با اعضای شورای انقلاب فرهنگی داشتند ایراد نمودند .
درست است که امروزه در سطح کشور از اموزشگا ها و اساتید برجسته ای در زمینه اموزش زبانهای زنده دنیا به خصوص زبان انگلیسی برخورداریم ،اما حرف من این است که متاسفانه حوزه های علمیه از این حرکت عقب مانده اند و یا شاید بتوان گفت جا مانده است .البته نباید نادیده گرفت که در عصر حاضر نیز طلبه ها و مبلغین مسلط به زبان های خارجی کم نیستند ،ولی کافی نیستند زیرا رسالت حوزه های علمیه و طلبه حوزه ،تبلیغ و ترویج اسلام است .
باید خیلی بیشتر از اینها به اموزش زبان انگلیسی و دیگر زبانها توجه نشان داد .واقعا جای تاسف دارد که کشورهایی مثل هندوستان که از لحاظ بسیاری از جنبه ها ی اقتصادی ،پزشکی ،هسته ای و غیره از ما عقب تر هستند ولی مشاهده میشود که اکثر قریب به اتفاق دانشجویان انها در دانشگاهها در رشته های مختلف کاملا بر زبان انگلیسی تسلط داشته در مقابل و متاسفانه اکثر دانش اموزان ایرانی بعد از گرفتن دیپلم و گذراندن چندین واحد زبان انگلیسی باز هم به سختی قادر به قبول شدن واحد عمومی زبان انگلیسی در دانشگاه هستند .
در حوزه ها که وضع واقعا دردناکتر است .شاید بالای 90درصد از طلبه ها با بودن زبان انگلیسی مخالف هستند و ان را درس غیر ضروری برای حوزه می دانند .
بنده خودم چون چند سالی در حوزه علمیه زبان انگلیسی تدریس میکردم شاهد این قضیه بودم طلبه هایی بودن با اطلاعات دینی بسیار بالا که با طلبه های خارجی در حال تحصیل در حوزه قم از طریق چت کردن در ارتباط بودند ،گاهی اوقات ان طلبه های خارجی مطالبی بسیار مفید برایشان ارسال میکردند ولی انها به خاطر عدم تسلط به زبان بین المللی (زبان انگلیسی )قادر به پاسخگویی به شبهات و تبادل دانسته های خود با انها نبودند ،اینجاست که درک میکنیم که فرصتهایی برای تبلیغ و ترویج علوم دینی وجود دارد و اینکه ما چقدر طلبه های با سواد و اگاه داریم ولی چه فایده توان برقراری ارتباط با دنیا را ندارند .
لازم به ذکر است که امروز برخی حوزه های علمیه مانند حوزه قم به این امر توجه شایانی نشان داده اند اما می باید در همه حوزه ها این برنامه ها به صورت مداوم و با برنامه ریزی ریشه ای اجرا شود .
این حقیر فکر میکنم که این مسئله یعنی اموزش زبان عربی و انگلیسی به صورت شنیداری و گفتاری یکی از دغدغه ها و مشکلات عمده حوزه های علمیه است .به امید روزی که همه حوزه های علمیه ،حتی مدارس علمیه شهرهای کوچکی مثل بسطام هم مبلغینی کار ازموده و ماهر برای خارج از مرزهای ایران تربیت کند .
زهرا حسنخانی –طلبه پایه چهارم حوزه فاطمه بنت اسد (س)بسطام
آخرین نظرات